Co to jest przepuklina kręgosłupa ?

Kręgosłup człowieka zbudowany jest z 33/34 kręgów, między którymi znajdują się krążki międzykręgowe, których zdaniem jest amortyzowanie ruchów kręgów. Każdy krążek (dysk) zbudowany jest z twardej części zewnętrznej (pierścień włóknisty) otaczającej miękką część wewnętrzną (jądro miażdżyste). Przepuklina kręgosłupa (dyskopatia), to choroba kręgosłupa, w której jądro miażdżyste, wypukla się przez otwór lub pęknięcie w obrębie pierścienia włóknistego. W zależności od stopnia zmiany położenia dysku mamy do czynienia z przepukliną lub wypadnięciu dysku.

Jak zdiagnozować przepuklinę kręgosłupa?

Właściwa diagnoza przepukliny kręgosłupa wymaga wizyty u lekarza ortopedy. Lekarz przeprowadza badanie fizykalne, obserwuje postawę pacjent podczas chodu i w pozycji stojącej, sprawdza siłę rąk i nóg, czucie w kończynach, a także rekcję na ucisk w bolących częściach kręgosłupa i ruchomość kręgosłupa. Dodatkowo przeprowadza wywiad medyczny podczas którego najczęściej zapyta o historię choroby pacjenta, w tym o rodzaj i czas trwania objawów.

Z badań dodatkowych lekarz może zlecić badania obrazowe. Podstawowymi badaniami kręgosłupa są prześwietlenie RTG i tomografia komputera, które są bardziej użyteczne przy ocenie kosci, ale obecnie coraz częściej stosuje się rezonans magnetyczny (MRI), który umożliwia obrazowanie miękkich struktur kręgosłupa, takich jak krążki międzykręgowe i nerwy.

W diagnozowaniu przepukliny lekarz może zlecić również badania elektrofizjologiczne – elektromiografię (EMG) i badanie przewodnictwa nerwowego, których celem jest właściwa ocena funkcji mięśni i nerwów.

Jaki jest najczęstszy rodzaj przepukliny kręgosłupa ?

Przepuklina kręgosłupa może występować w różnych jego częściach. Zdecydowanie najczęściej pojawia się w obrębie odcinka lędźwiowego (krzyżowego) i rzadziej szyjnego. Najczęstsze występowanie przepukliny dysku lędźwiowego wynika z dużego obciążenia tego odcinka w codziennym funkcjonowaniu człowieka i podczas pracy – podnoszenie i przenoszenie ciężarów i wykonywania różnych ruchów w obciążeniem.

Kto jest narażony na przepuklinę kręgosłupa?

Nie można wymienić jednej grupy ludzi narażonych na występowanie przepukliny kręgosłupa, ale z obserwacji klinicznych można wskazać kilka czynników ryzyka związanych z tym schorzeniem. Najważniejsze z nich to:

• Wiek pacjenta – starzenie się organizmu powoduje zmiany w strukturze krążków międzykręgowych – jądro miażdżyste w krążkach międzykręgowych traci elastyczność i tym samym zwiększa ryzyko przepukliny.
• Wykonywana praca – Osoby, których praca polega na częstym podnoszenia ciężarów, skrętów ciała lub długotrwałego narażenia na wibracje, są bardziej narażone na przepuklinę kręgosłupa.
• Otyłość i brak aktywności fizycznej – Nadmierna waga zwiększa obciążenia kręgosłupa, zaś niski poziom aktywność fizycznej prowadzi do osłabienia mięśni kręgosłupa. Połączenie tych czynników prowadzi do ogólnego złego stanu zdrowia kręgosłupa i zwiększa ryzyko powstania przepukliny.
• Występowanie innych chorób kręgosłupa – zwyrodnienie stawów kręgosłupa zwiększają ryzyko przepukliny.
• Nikotynizm: Palenie tytoniu niekorzystnie wpływa na przepływ krwi w organizmie, w tym na przepływ krwi do struktur kręgosłupa i do krążków międzykręgowych.
• Przebyte urazy kręgosłupa

Jakie są objawy przepukliny kręgosłupa?

Wśród objawów charakterystycznych dla przepukliny kręgosłupa lędźwiowego najczęściej wymienia się:

• ból w dolnej części pleców i biodrach,
• drętwienie i mrowienie
• osłabienie mięśni i niedowład
• promieniowanie bólu wzdłuż nerwów, które są uciskane przez wypukłe fragmenty krążka międzykręgowego.

Jaka jest różnica między przepukliną kręgosłupa a rwą kulszową?

Pacjenci często zastanawiają się czy obserwowane przez nich u siebie objawy świadczą o przepuklinie kręgosłupa czy rwie kulszowej. Są to dwa często występujące, ale różne schorzenia kręgosłupa powodujące silny ból i dyskomfort. Główna różnica między nimi polega na tym, iż przepuklina kręgosłupa dotyczy bezpośrednio struktur krążka międzykręgowego, podczas gdy rwa kulszowa to objaw związany z uciskiem lub podrażnieniem nerwu kulszowego. Często zdarza się, że oba te schorzenia występują jednocześnie, stąd dla postawienia właściwej diagnozy zawsze konieczna jest wizyta u specjalisty i wykonanie zleconych badań obrazowych.

Jak wyleczyć przepuklinę kręgosłupa?

Zwykle na początku stosuje się leczenie zachowawcze polegające na kilkudniowym odpoczynku i odciążeniu kręgosłupa. Właściwe leczenie przepukliny w zależności od stanu pacjenta obejmuje może obejmować zarówno metody konserwatywne, jak i leczenie chirurgiczne.

Leczenie konserwatywne:

1. W pierwszej kolejności stosuje się leki przeciwbólowe i przeciwzapalne (np. kwas acetylosalicydowy oraz niesteroidowe leki przeciwzapalne. Jeżeli nie przynoszą one efektu podaje się silniejsze leki przeciwbólowe, a w niektórych przypadkach leki zmniejszające kurcze i napięcie mięśni.
2. Po zastosowaniu leków wprowadza się elementy fizykoterapii. Obejmują one terapie manualna oraz ćwiczenia wzmacniające siłę mięśni, a także ćwiczenia rozciągające, stabilizujące poprawiające elastyczność kręgosłupa.

Leczenie chirurgiczne:

W ostrych przypadkach, w których leczenie konserwatywne nie przynosi efektów ortopeda może zalecić interwencję chirurgiczną. Polega ona na usunięciu całkowitym lub częściowym uszkodzonego dysku oraz części przylegającej blaszki kostnej, którego celem jest złagodzenie ucisku na nerwy.

Jak pracować przy przepuklinie kręgosłupa?

Ze względu na siedzący tryb życia i pracy coraz więcej pacjentów zastanawia się jak zorganizować pracę przy przepuklinie kręgosłupa. Nie ma na to jednej prostej odpowiedzi, ale można wskazać odpowiednie strategie i wskazać środki ostrożności, które pomogą w ograniczaniu dyskomfortu i zapobieganiu dalszym uszkodzeniom kręgosłupa. Najważniejsze z nich to:

• Zapewnienie właściwej ergonomia miejsca pracy – należy tak zorganizować swoje stanowisko pracy aby zminimalizowania obciążenia kręgosłupa. Oznacza to wygodne krzesło, odpowiedniej wysokości biurko, monitor na wysokości oczu.
• Wprowadzenie przerw w pracy na ruch – podstawowym czynnikiem jest unikaj długotrwałego siedzenia w jednej pozycji. Należy regularnie zmieniać pozycję oraz zaplanować krótkie przerwy na rozciąganie i chodzenie.
• Właściwe podnoszenie ciężkich przedmiotów – Jeśli podczas wykonywanej pracy koniecznie jest podniesienie przedmiotu, należy pamiętać o zginaniu kolan i utrzymywaniu prostych pleców. W trakcie podnoszenia ciężkich przedmiotów należy w większym stopniu używać mięśni nóg i odciążać w ten sposób kręgosłup.