Budowa wyrostka robaczkowego

Wyrostek robaczkowy to część układu pokarmowego. Ma postać ślepo zakończonego uwypuklenia jelita grubego o długości od 5 do 20 cm. Potocznie nazywa się „ślepą kiszką” Wyrostek robaczkowy znajduje się w prawej dolnej części jamy brzusznej, choć zdarza się, że jego położenie jest inne. U niektórych ludzi może on swobodnie zwisać do miednicy mniejszej, chować się między jelitami w lewo, ukrywać za kątnicą lub kierować w górę w stronę wątroby. To zróżnicowane położenie jest częstą przyczyną problemu z jednoznacznym zdiagnozowaniem stanu zapalnego. Mimo postępu medycyny do dziś nie jest jednoznacznie wskazana rola jaką pełni w organizmie człowieka. Ujawnia się dopiero w przypadku zapalenie kiedy staje się obrzęknięty, powiększony i zazwyczaj wypełniony ropą.

Jakie są przyczyny zapalenia wyrostka robaczkowego?

Ze względu na swoją budowę przypominającą cienką rurkę, wyrostek robaczkowy narażony jest na zatkanie skutkujące jego zapaleniem. Wśród głównych przyczyny zatkania światła wyrostka wymienia się:

• zalegające masy kałowe (kamienie kałowe) – jest to najczęstsza przyczyna zapalenia wyrostka.
• guzy i nowotwory w obrębie i okolicy wyrostka;
• owrzodzenie i rozrost tkanki chłonnej
• obecność pasożytów zatykających prześwit wyrostka – tasiemiec, glista ludzka, owsik;
• niewłaściwa dieta – zapalenie wyrostka występuje statystycznie częściej o osób, które regularne przejadają się i konsumują żywności niskiej jakości. Stosowanie diety ubogiej w błonnik i bogatej w węglowodany również podnosi ryzyko wystąpienia zapalenia wyrostka

Zapalenie wyrostka robaczkowego – jakie są objawy zapalenia?

W przypadku ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego objawy mogą być bardzo zróżnicowane. Zazwyczaj pierwszym objawem zapalenia wyrostka jest ogólne złe samopoczucie i bólu w okolicy pępka. W przypadku zapalenia wyrostka ból szybko narasta i koncentruje się w dole brzucha. Ostry ból zazwyczaj zlokalizowany jest po prawej stronie, ale czasami może przemieścić się ku górze i wtedy chory skarży się na dolegliwości bólowe w prawym podżebrzu.

Inne objawy ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego

Pozostałe objawy zapalenia wyrostka robaczkowego zwykle obejmują:

• Silny ból po naciśnięciu na brzuch;
• napięcie mięśni brzucha;
• zmniejszenie intensywności bólu brzucha po położeniu się na lewym boku i podwinięciu nogi;
• zaparcia lub biegunka.

Rzadziej występujące objawy wyrostka to brak łaknienia i podwyższona temperatura ciała. Czasami zapalenie wyrostka powoduje również nudności i wymioty.

Diagnostyka i rozpoznanie zapalenia wyrostka robaczkowego

Czy można uniknąć operacji usunięcia wyrostka robaczkowego?

Ze względu na najczęściej silny ból brzucha pacjenci kierują się do lekarza, który na podstawie badania palpacyjnego sprawdza czy pacjent wykazuje objawy charakterystyczne dla ostrego zapalenia wyrostka. W dalszej kolejności lekarz zleca badanie krwi i moczu w celu potwierdzenia wystąpienia stanu zapalnego w organizmie – na przykład podwyższoną krwinek białych i stężenie białka ostrej fazy (CRP). Jeśli uzyskane wyniki nie są jednoznaczne lekarz kieruje pacjenta na badania diagnostyczne. Właściwa diagnostyka zapalenie wyrostka jest szczególnie ważna u kobiet, ponieważ podobne objawy występują np. w torbieli jajnika i innych zaburzeniach ginekologicznych. Najczęściej pierwszym wyborem jest wykonanie badania USG jamy brzusznej. Jest to najszybsze i najtańsze badanie w diagnostyce obrazowej i pozwala wykluczyć inne dolegliwości np. kamicę nerkową. W niektórych przypadkach w rozpoznaniu zapalenia wyrostka wykonuje się również zdjęcie RTG brzucha w pozycji stojącej lub tomografię komputerową (CT).

Leczenie zapalenia wyrostka robaczkowego

Jedyną skuteczną metodą leczenia ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego jest jego wycięcie. Natychmiastowa operacja zapobiega groźnemu dla życia człowieka pęknięciu lub przedziurawieniu wyrostka robaczkowego – W takim przypadku zawsze dochodzi do zapalenia otrzewnej (ciężkiego zapalenia jamy brzusznej). Chirurgiczne usunięcie wyrostka robaczkowego można przeprowadzić laparoskopowo albo klasycznie, z otwarciem jamy brzusznej. Metoda laparoskopowa jest zdecydowanie mniej inwazyjna, lecz ze względu na wyższe koszty niestety stosuje się ją tylko w części przypadków. Dodatkowo okres rekonwalescencji po operacji usunięcia wyrostka wykonanej metodą laparoskopową jest zdecydowanie krótszy – dla klasycznej operacji wyrostka jest ok. 3-4 tygodni. Czas trwania niepowikłanego wycięcia wyrostka wynosi około 1-1,5 godziny. Pacjenci którym usunięto wyrostek robaczkowy muszą bezwzględnie pamiętać o zachowaniu po operacji odpowiedniej diety. Przez minimum 3 tygodnie od operacji wyrostka robaczkowego należy stosować dietę lekkostrawną – chude wędliny, gotowane i duszone mięso, ryż, gotowane warzywa, pieczone owoce. Jednocześnie należy unikać produktów powodujących wzdęcia, potraw smażonych oraz surowych warzyw i owoców.