Co to jest obrzęk limfatyczny?

Do obrzęku limfatycznego dochodzi na skutek uszkodzenia naczyń limfatycznych lub z powodu przeszkód w przepływie limfy.

Jakie rodzaje obrzęku limfatycznego wyróżniamy?

Podstawowy podział to obrzęk limfatyczny pierwotny i wtórny.  W pierwszym przypadku obrzęk związany  z nieprawidłową budową systemu naczyń limfatycznych, która występuje u pacjenta od urodzenia. Z Wtórnym obrzękiem limfatycznym mamy do czynienia w sytuacji, gdy uszkodzeniu ulega pierwotnie zdrowy układ limfatyczny

Poniżej podajemy kilka z głównych przyczyn powstania wtórnego obrzęku limfatycznego.

Choroby limfatyczne:

1. Lymphedema: należy do najczęstszych zaburzeń limfatycznych charakteryzuje się nieprawidłowym odprowadzaniem limfy co prowadzi do nagromadzenia się płynu w tkankach. Choroba może wynikać z uszkodzenia naczyń limfatycznych podczas leczenia raka (usunięcie węzłów chłonnych). Może też wynikać z wrodzonych wad limfatycznych.
2. Chirurgia: na skutek usunięcia węzłów chłonnych podczas operacji może prowadzić do zaburzenia przepływu limfy, co z kolei może spowodować obrzęk limfatyczny. Jest to częste w przypadku leczenia:
   1. raka piersi,
   2. raka prostaty i innych nowotworów
3. Radioterapia: Promieniowanie stosowane w leczeniu raka może uszkadzać naczynia limfatyczne, prowadząc do zaburzenia odpływu limfy i rozwoju obrzęku.
4. Zakrzepica: Zakrzepica w naczyniach limfatycznych może blokować przepływ limfy i prowadzić do obrzęku limfatycznego.
5. Zakażenia: Zakażenia, zwłaszcza te związane z pasożytami, mogą powodować obrzęk limfatyczny poprzez uszkadzanie naczyń limfatycznych.

Jakie są objawy obrzęku limfatycznego?

Objawy obrzęku mogą różnić się w zależności od przyczyny i lokalizacji obrzęku. Obrzęk występuje, gdy płyn gromadzi się w tkankach, co powoduje zwiększenie objętości obszaru dotkniętego obrzękiem.

Objawy obrzęku limfatycznego mogą obejmować:

• zwiększony obwód kończyny;
• uczucie ciężkości;
• napięcie skóry;
• utratę elastyczności skóry;
• bolesność i dyskomfort;
• Problemy z ruchem;

W przypadku występowania powyższych objawów należy bezwłocznie skontaktować się z lekarzem w celu dalszej diagnostyki ewentualnego leczenia.

Jak leczyć obrzęk limfatyczny?

obrzęk limfatyczny może być spowodowany takimi schodzeniami jak:

 Niewydolność limfatyczna;

• Infekcje;
• Uszkodzenia węzłów chłonnych;
• na skutek chirurgicznego usunięcia węzłów;

Aby rozpocząć skuteczne leczenie niezwykle ważne jest skonsultowanie się z lekarze. Lekarz na podstawie zebranego wywiadu i historii choroby zleci odpowiednie badania oraz dobierze plan leczenia. Lekarz może zalecić:

Fizjoterapia limfatyczna (limfoterapia): to skuteczna metoda leczenia obrzęku limfatycznego. Fizjoterapeuci specjalizujący się w limfoterapii mogą wykonywać specjalne masaż limfatyczny zwany drenażem oraz uczyć pacjentów samoobsługi.

Specjalistyczne bandaże i ubiory uciskowe: Elastyczne bandaże lub ubrania uciskowe mogą pomóc w utrzymaniu odpowiedniego ciśnienia na tkankach, co sprzyja odpływowi płynów limfatycznych.

Ćwiczenia fizyczne: Specjalnie dostosowane ćwiczenia fizyczne mogą pomóc w poprawie przepływu limfy. Fizjoterapeuta dostosuje program ćwiczeń do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Farmakoterapia: W niektórych przypadkach lekarz może zalecić leki moczopędne w celu zredukowania ilości płynów w organizmie.

Profilaktyka:  Należy unikać długotrwałego siedzenia lub stania w jednej pozycji, a także unikać gorąca, które może powodować rozszerzenie naczyń krwionośnych.

Jakie mogą być powikłania nieleczonego obrzęku limfatycznego?

 Nieleczony obrzęk limfatyczny może prowadzić do szeregu powikłań. Dlatego bardzo ważne jest, aby obrzęk limfatyczny był diagnozowany i leczony jak najwcześniej. Koniecznie skonsultuj się z lekarzem, jeśli zauważysz objawy obrzęku limfatycznego, takie jak obrzęk, uczucie ciężkości w kończynach, ból, czy zmiany w skórze. Wczesna interwencja może  pomóc w zapobieganiu powikłaniom i poprawie jakości życia.

Poniżej znajdują się niektóre z możliwych konsekwencji:

• Infekcje:
  • Skóra dotknięta obrzękiem limfatycznym może być bardziej podatna na infekcje bakteryjne, grzybicze lub wirusowe.
  • Nieleczony obrzęk limfatyczny tworzy korzystne warunki do rozwoju bakterii, co zwiększa ryzyko infekcji.
• Fibroza i skleroza:
  • Długotrwały obrzęk limfatyczny może prowadzić do uszkodzenia tkanek i spowodować procesy fibrozne oraz sklerotyczne.
  • Zmiany skórne:
  • Powtarzające się epizody obrzęku mogą prowadzić do przewlekłego napięcia skóry, co z kolei może prowadzić do trwałych zmian skórnych, takich jak stwardnienie, zgrubienie i zmiany pigmentacyjne.
• Zwiększone ryzyko zakrzepicy:
  • Stagnacja limfy w obrębie obrzęku limfatycznego może zwiększać ryzyko zakrzepicy krwi w naczyniach limfatycznych, co stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia.
• Niewydolność limfatyczna:
  • Nieleczony obrzęk limfatyczny może prowadzić do pogorszenia niewydolności limfatycznej, co jeszcze bardziej utrudnia odpływ limfy.
• Zmniejszenie jakości życia:
  • Obrzęk limfatyczny może znacznie wpływać na jakość życia pacjenta ze względu na fizyczne i psychospołeczne konsekwencje, takie jak ograniczenia ruchowe, dyskomfort, ból i problemy z samopoczuciem psychicznym.