Jednym z powszechnie występujących schorzeń ortopedycznych są zwapnienia, nazwane także kalcyfikacjami. W uproszczeniu zwapnienia to postępujący proces odkładania się soli wapnia w tkankach miękkich ciała człowieka, w tym w mięśniach, ścięgnach, więzadłach i stawach.
Jakie są najczęstsze przyczyny powstawania zwapnień?
W schorzeniach ortopedycznych zwapnienia pojawiają się przede wszystkim w wyniku:
- Przewlekłych stanów zapalnych ścięgien, więzadeł i stawów
- przebytych urazów – każde uszkodzenie tkanek miękkich może prowadzić do kalcyfikacji w procesie gojenia.
- Zwyrodnień tkanek wynikających z zaawansowanego wieku chorego – u osób starszych często obserwuje się zwapnienia będące efektem zwyrodnień tkanek.
- Zaburzeń i chorób metabolicznych takich jak dna moczanowa czy nadczynność przytarczyc
Zwapnienia ortopedyczne 2
Jakie typy zwapnień występują najczęściej w ortopedii?
Wśród pacjentów ortopedycznych zwapnienia najczęściej dotyczą:
- Zwapnienia w ścięgnach (kalcyfikacja ścięgien) – Najczęściej dotyczą ścięgna stożka rotatorów w okolicy barku (kalcyfikacja w okolicy ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego).
- Zwapnienia w mięśniach – często pojawiają się w wyniku przebytych urazów mięśni. W takich przypadkach dochodzi do tworzenia się złogów wapnia lub nawet tkanki kostnej w mięśniach.
- Zwapnienia w stawach (chondrokalcynoza) polegające na odkładaniu się kryształów wapnia (np. pirofosforanu wapnia) w chrząstkach stawowych. Najczęściej występuje w stawach kolanowych, łokciowych i nadgarstkach, a czynnikami wywołujących taki stan są często wiek, urazy stawów lub choroby metaboliczne.
- Zwapnienia w więzadłach, często Związane z przewlekłymi przeciążeniami więzadeł lub ich urazami. Podobnie jak w przypadku ścięgien, również w więzadłach mogą tworzyć się złogi wapniowe prowadzące do bólu i ograniczenia ruchomości w stawie.
- Zwapnienia okołostawowe występujące w miękkich tkankach otaczających stawy (np. torebka stawowa, kaletki maziowe)
Zwapnienia ortopedyczne 1
Jakie są objawy zwapnień ortopedycznych?
W zależności od od lokalizacji i stopnia zaawansowania zwapnień ortopedycznych obserwuje się zróżnicowane objawy, niemniej najczęściej są to:
- ból w okolicy zwapnienia
- sztywność i ograniczenie ruchomości w miejscu objętym zwapnieniami
- obrzęk i stany zapalne
- tkliwość przy dotyku zwapnionej okolicy ciała
- w przypadku więzadeł należy wymienić jeszcze zmniejszenie ich elastyczności
- w przypadku mięśni należy wymienić jeszcze w zaawansowanych przypadkach występowanie twardych struktur w obrębie mięśnia
Zwapnienia ortopedyczne 3
Jakie są najczęstsze metody leczenia zwapnień?
Podobnie jak w przypadku innych schorzeń ortopedycznych, podstawą wyboru właściwego sposobu leczenia jest prawidłowe rozpoznanie schorzenia przez lekarza ortopedę. W zależności od konkretnego przypadku, w tym wieku pacjenta i stopnia zaawansowania zdiagnozowanych zmian lekarz może zalecić szereg form leczenia, w tym:
- Farmakoterapia – Dla zmniejszenia dolegliwości bólowych lub stanu zapalnego stosuje się leki przeciwbólowe i przeciwzapalne (np. NLPZ).
- Fizjoterapia – Zabiegi fizykoterapeutyczne takie jak ultradźwięki, laseroterapia czy terapia falą uderzeniową mogą uzupełniać farmakoterapię i pomóc w rozbiciu złogów wapniowych.
- Iniekcje – W niektórych przypadkach stosuje się iniekcje sterydów lub znieczulających w celu zmniejszenia stanu zapalnego.
- W najbardziej zaawansowanych przypadkach, gdy kalcyfikacja powoduje poważne ograniczenie ruchomości lub ból, możliwe leczenie obejmuje także operacyjne usunięcie zwapnień.
Ze względu na swoją uciążliwość w życiu codziennym zwapnienia są problematyczne dla pacjentów. Często prowadzą do bólu i ograniczenia funkcji, ale dzięki odpowiedniemu leczeniu można skutecznie złagodzić objawy i poprawić jakość życia pacjenta.
